Tego nie wiecie o Værøy. Wyspa midnight sun
Jak już wiecie, albo i nie, my miejscowi dzielimy Lofoty na wyspowe i kontynentalne. W wielkim skrócie wyspowe to takie, które nie maja połączenia drogowego ze sobą, a dostać możecie się na nie tylko drogą morską lub powietrzną.
Værøy jest właśnie jedną z takich wysp.
Na 18,6 km2 na stałe mieszka ponad 670 osób. Zamieszkana jest głównie od strony wewnętrznej / południowo-wschodniej i wschodniej, czyli na terenie Sørland. Strona zewnętrzna, gdzie mieściło się stare Lotnisko to Nordland . Po stronie zewnętrznej, czyli wystawionej na stronę północną, znajduje się tam już tylko kilkanaście domów, cmentarz i kaplica.
Værøy jest samowystarczalne. Ta wyspa jest gminą samą w sobie. Jest tam szkoła podstawowa, lekarz, przedszkole, sklep, stacja benzynowa. Najbliższy szpital dla wyspy to Bodø, Gravdal, lub Stokmarknes.
HISTORIA
Objeżdżając wyspę przez przełęcz na jej północną stronę i dojeżdżając do końca, na pewno zauważycie długi kawałek asfaltu. Znajduje się on tuż przy pionowej ścianie skalnej.
Tu kiedyś było lotnisko.
12 kwietnia 1990 roku, dokładnie 4 lata po otwarciu lotniska, zdarzyła się katastrofa lotnicza, w której śmierć poniosło 5 osób. Wszystkie osoby, które były na pokładzie. Samolot runął do morza tuż po starcie. Lotniskiem targały silne północne wiatry. 12 kwietnia ten wiatr był na tyle silny, że konstrukcja samolotu de Havilland DHC- 6-300 Twin Otter z Widerøe nie wytrzymała. Pękł ster ogonowy, a bez niego samolot nie miał sterowności. Wkrótce po tym lotnisko zamknięto.
Od samego początku odradzano budowę lotniska w tym miejscu właśnie ze względu na silne wiatry.
Værøy ma również swoją rasę psów, które nazywają się lundehunder. Z Norweskiego lunde, czyli maskonur i hunder, czyli psy. Dosłownie „maskonurskiepsy”. Tresowane były do wspinania się po skałach i zbierania jaj nie tylko maskonurów, ale wszystkich ptaków. W 1939 roku jeden samiec i trzy suki zostały wysłane do hodowcy w Hamar i tylko to uratowało rasę przed wyginięciem, gdy kilka lat później, w 1943 roku, wszystkie psy na wyspie Værøy zdechły z powodu nosówki.
Jak dostarczana jest woda na Lofoty? Każda wyspa, miasto, miejscowość, czy osada ma swoje zbiorniki. Værøy ma swoje zbiorniki górskie. Woda kolekcjonowana jest z opadów, jak i z podziemnych źródeł. Jest oczyszczana, a następnie dostarczana do domostw. A co się dzieje z zużytą wodą po nas? No cóż- woda odprowadzana jest do… morza. Idąc na szlak Håheia pamiętajcie, żeby zaopatrzyć się w wodę, gdyż tam nie ma dostępu do wody pitnej. Møstad, drugi najpopularniejszy szlak, ma dostęp do wody pitnej kawałek za møstad w drodze na górę Måhornet. Jednak jest to dopiero po 7 km trasy. Wodę można uzupełnić z kranu tuż przed startem na szlak na Måstad, a na Håheia, czy Hornet zabierzcie ze soba więcej zapasu.
Raz na 4 lata odbywa się na Værøy festival dnia polarnego. To impreza w stylu Hippi, która w tym roku 2024 obchodziła 20.6-23.06 swoje dziesięciolecie. Wstęp jest płatny i bilety można nabyć w całkiem rozsądnej cenie jak tylko się ukażą. Im póżniej tym ich cena jest wyższa. W tym roku pogoda nie dopisała. Cały weekend lało i wiało.
Dron nie jest całkowicie zakazany na Værøy, bo macie cienki pasek w okolicy Måstad, gdzie możecie latać. Uwaga w górę i w dół. Warto pamiętać, że jest tam zakaz ze względu na rezerwaty. Ja wiem, że chcielibyście mieć super ujęcia z drona. Ale po coś te zakazy są wprowadzone, dlatego przestrzegajcie ich proszę. Na pewno Drona nie możecie używać na Nordlandshagen i na Nordland- tam jest strefa lotniska dla helikopterów. To samo tyczy się centralnej części wyspy – Sørland.
Gdzie można latać na Værøy? Dla całej Norwegi obowiązuje ta aplikacja NINOX Dodatkowo mapa, która obowiązuje w całym kraju z miejscami, z zakazem latania jest dostępna pod tym linkiem.
JAK TU DOJECHAĆ?
Na Værøy możecie dojechać na dwa sposoby. Drogą morską i drogą powietrzną. Droga morska to prom z Bodø, Moskenes lub Røst, który kursuje całorocznie.
Uwaga jest darmowy dla aut zarówno przy rezerwacji online jak i bez rezerwacji. Dla pieszych jest darmowy tylko bez rezerwacji.
Gwarancja miejsca to koszt 250 nok za osobę. Z mojego doświadczenie wiem, że najpierw wchodzą pasażerowie piesi. Jeżeli wstawicie się na 45 minut- do godziny przed planowym rejsem, to miejsce powinniście mieć. Jeżeli pojawicie się na styk, to nawet rezerwacja może Wam nic nie dać, bo osoby z rezerwacją muszą się stawić najpóźniej na 30 minut przed odpłynięciem.
Prom w okresie od końca maja do początków września kursuje według rozkładu letniego. Wtedy najlepiej jest zwiedzać wyspy, bo prom dopływa nawet dwa, trzy razy dziennie. Po sezonie letnim kursuje dwa razy w tygodniu. Dlatego trzeba się uzbroić w kilka dni na Værøy.
Droga powietrzna to nic innego jak wojskowy helikopter. Koszt to od 800 nok od osoby. Ląduje on na krańcu wyspy. Lot odbywa się z Bodø.
JAK ZORGANIZOWAĆ POBYT NA VÆRØY?
Jak sobie zorganizować Værøy?
Wyspę na jeden dzień znajdziecie we wpisie tutaj.
A Værøy na dwa i więcej dni, tutaj.
Więcej ważnych informacji opisałam
Wam w przewodniku #NALOFOTACH
Jeżeli macie jakieś pytania co do samego wpisu, Lofotów, lub innych rzeczy, nie bójcie się napisać komentarza. Albo wpadnijcie do mnie na instagram i tam możemy pogadać.
Więcej o wyspie znajdziecie w moich wpisach tutaj na stronie, oraz w relacjach na Instagramie.
Dodaj komentarz